Juże 9 roz bytůńsko balet szula przi spůłarbajcyniu ze Ôperům Ślůnskům sbajslowała Balet Gala. Take spůłarbajcyniý dowo profity niý ýno przi tyj gali. Szula ze Bytůnio bajslůje ze Ôperům ô co wiyncy rzeczůw. Pokozujům bez to, iże jak sie chce, to sie do.

Przi ôkazji Balet Gali bůł fajrowany tyż Miyndzynacjůnalny Dziyń Tańcowanio. Beztuż bůła tam rewio roztomajtych stylůw, technikůw a zortůw tańcowanio. Szło tam tyż uoboczyć roztoliczne, niý roz nojlepsze tancyn manszafty a profesiůnalnych tancyrzy baletowych. Beztuż byli miyndzy inkszymi tancyrze ze Gliwickigo Muzik Tyjatra, Tyjatra Rozrywki we Chorzowie, Bytůńskigo Tyjatra Tańcowanio a Ruchu "Rozbark". Bůły tyż tyjatry ze polskich sztadůw, choby ze: Warszawy, Łodzi, Poznanio, Bydgoszczy abo Krakowa. Bůły tyż wystympy szkolorzy ze bytůński balet szule.

Po drapku sam idzie spokopić, iże do sbajslowanio taki gale, to trza hołdy energie a zaangażirowanio. Dziynka tymu co rechtory ze Ogólnokształcącej Szkoły Baletowej im. Ludomira Różyckiego majům tyla we siebie tyj pasje a poradzům przekozać ja szkolorzům, szło ta cołko Gala tak gryfnie wyrychtować. A trza sam prziznać, iże na binie Ôpery Ślůnski we Bytůniu szło uoboczyć widowisko na nojwyższym poziůmie. Fajer Miyndzynacjůnalnego Dnio Tańcowanio a cołko Balet Gala to na prowda szykowny efekt ciynżkigo tryniowanio a roboty potrzebnyj do przirychtowanio wszyskigo.

Szpektakel „Król Gaspar” cołki můgli uoboczyć ýno niýkerzi. Jednako wto chcioł, to kůnsek poradziůł zobejrzeć na rynku we Bytůniu, kaj bůły ôdgrywane niýkere akcje. A wszysko skuli tego, co tyn espański szpektakel to tajla 18. juże Miyndzynacjůnalnego Festiwala Teatromani we Bytůniu.

Sům szpektakel ai cołki fest je inkaszy ôd reszty a bezto niýłobyczny. Sům roztomajte zorty tyjatru a poradzi sie uoboczyć tyjatry ze Espanie, Wielgi Brytanie abo Niýmiec. Sům tyż tyjatry ze Polski ai nasze. Beztuż werci sie zainteresancić nostympnym festym Tyjatromani.

Coroz wiyncy sztadůw we Polsce ai u nos uzodow, coby zaszperować wystowianie u nich cyrkůw ze zwiyrzokami. Jako je we Rudzie Ślůnski a Bytůniu?

Niýkerzi ludzie ze Bytůnio jakiś czos tymu sie sztrabli, coby we Bytůniu niý bůły wystowiane cyrki ze zwiyrzokami. Bajslowane bůło rostomajte trefy, happeningi a inksze akcyje. Jednako we sztadzie uzdali, iże Bytůń niý bydzie szperować takich cyrkůw, a bezto bydům łůne můgły do Bytůnio przijechać. Blank inakszy wyglůndo to juże we Rudzie Ślůnski. Tukej niý poradzi sie uobejrzeć zwiyrzokůw we cyrku.

10 maja we Rudzie Ślůnski fajrowany bůł Dziyń Biliotykorza. Skiż tego we kościele św. Wawrzyńca na Wiyrku ôdprowiůno bůła nawet Mszo Świynto we intyncji ludzi ze ksiůnżkami swiůnzanymi. Potyn na Bykowinie we fili nr 21 Sztad Publik Bibliotyki, bůł ekstra tref, na kerym uozdane uostały prajsy Bibliosy.

Jako padali nům Krystian Gałuszka – dyrehtor Sztad Publik Bibliotyki we Rudzie Ślůnski – Bibliosy majům być prajsym dlo ludzi, kerzi na prowda majům ksiůnżki we zocy a kerzi dziynka swoij robocie dbajům tyż ô czytelnictwo we Rudzie.

Beztuż latosi taki prajs dostali Joanna Filipiak, dlo kerych ksiůnżka to rzecz festelnie wożno. Jako sami nům padali, czytali ôd bajtla a bezmaś kożdy dziyń rada coś nowego poczytajům. Beztuż ksiůnżka majům przi sia zowdy a wszandy.

Taki fajer werci sie tyż spůminać, bo co roz słyszy sie, iże coroz myni ludzi czyto. Eli to je prowda, eli niý, to trza sam pedzieć, iże we Rudzie Ślůnski dali sům ludzie, kerzi lubiům spyndzić trocha czasu przi dobryj ksiůnżce.

Jako spůminajům Bronisław Wątroba, pamiyntajům łůni jeszcze czos, kej niý bůło tych wszyskich kůmputrůw, a we bibliotykach szło trefić na prowda mocka ludzi. Łůni sami łazili do bibliotyki na Wiyrku, kero wtedy bůła kludzůno jeszcze bez gruba.

Jednako teroski bibliotyki to juże niý tyn sům plac co kejsik. Teroski tyż tam sům kůmputery, poradzi sie snojś jakeś interaktiw rzeczy a bajslowane sům we nich ekstra fajery. Starajům sie tyż być ôstrzodkiym kultůry we swoij tajli sztada. I tego wszyskim bibliotykorzům winszujymy. Coby jak nojwiyncy ludzi dů nich po te ksiůnżki prziłaziło, a mieli s nimi ô czym pogodać.

Doś drap we Rudzie Ślůnski napoczło sie godać ô bakteryjach grůnkowca, kere miały być we wodzie na Aquadrůmie. Nawet niýkerzi s Wos sie noszy redakcje pytali, eli co wiymy. Jednako po sprowdzyniu wszyskigo wyszło, iże woda we rudzkim bady je juże nazod dobro.

Jako padali nům rzycznik prasowy Aquadrůmu, fýrma dbo ô to, coby ta woda bůła czysto, zdrowo a bezto zicherno do wszyskich, kerzi dů nij włażům. Je to dlů nich wożne tym barzi, iże sům ekstra zakůny prowa, kere godajům jako kůntrolować woda na bady. Tyn stan badajům tyż stacje sanitarno-epidemiologiczne.

Sam trza jednako spůmnieć ô jedny festelnie wożny rzeczy. Regůlamin Aquadrůmu godo klar, iże nim sie wlezie na bady, trza iś sie ôszpluchtać pod prysznicym. Toć je to dlo dobra nos wszyskich. Toć niý kożdy moge wiedzieć, iże mo na siebie jako ôszkliwo bakteryjo, kero za chwila moge sie przeniyś do wody na cołkim bady a bezto i na inkszych ludzi.

Juże ôd 2009 roka we Sztoli Krůlowo Luiza we Zobrzu kludzůne sům bauroboty, coby wyrychtować ja na nowo. Dziynka tymu turisty bydům můgli przyńś bez ponad 5 km na dole, poôglůndać dwa grubske szyby a zobejrzeć mocka inkszych interesantnych rzeczůw. Wszysko ôdsłůniane bydzie po kůnsku. Dejmy na to na latośny Industriadzie pokozany juże mo być Park 12 C, kery je tajlům cołki sztole.

Potyn przidzie czos na reszta. Do kůńca 2016 czynno mo być tyż trasa na dole ôd Szybu Carnall do Szybu Wilhelmina. Po drůdze bydzie szło przyńś miyndzy inkszymi chodnikym we pokładzie 510, kaj zobejrzeć sie půdzie ôriginalne kůnski 200-letnij grubskij ôbudowy. Pudzie sie tyż szpůngym we rýchtých twardy skale.

Na ôstatnio tajla cołki trasy trza bydzie jeszcze trocha doczkać, ale jako godajům nům same robotniki, kerzi to robiům, bydzie sie werciło. Bydzie to kůnsek na kůńcu sztreki. Piyrwy bydzie jeszcze sie szło trocha po suchu, a potyn juże łůdkům po wodzie 1100 metrůw furt aże do wychodni sztole we cyntrum Zobrzo przi ceście Miarki.

Cołko inwestycjo to zaś tyż piniůndze. Utratra skiż tyj roboty przidzie na 182 mln zł, a bydzie łůna finansowano ze piniyndzy unijnych, rzůndowych, wojewůdzkich, ai sztadnych. Jednako dziynka tymu we Zobrzu mo być wele dwa razy wiyncy turistůw, kej Sztola Krůlowo Luiza uostanie uodestarto.

Juże niý dugo, bo za pora dni sztartnům maszýny a inksze industryjne zobytki na Ślůnsku. Tyn czos to u nos srogi fajer, przi kerym mocka ludzi rada interesanci sie industryjům.

Coby jednako wszysko ruszůło jako noleży, zowdy dziyń pryndzy maszýny sům juże sztartowane. Latosi bydzie to 10 czyrwnio, kej we 8 placach we 6 sztadach puści sie je we ruch. Piyrsze we 2016 sztartniynte uostanům zymbatki maszýn ze Galerii Sztuki Współczesnej „Elektrownia” w Czeladzi. Bydům tam tyż inksze atrakcje na tyn czos.

Jednako rýchtých fajer bydymy mieli 11 czyrwnio, kej to juże wszyske maszýny půdům pełnům parům a bydzie je szło uoboczyć. Na Industriada przirychtowane tyż sům ekstra szpektakle, kůncerty, wystowki, norychta ai nocne zwiydzaniý. A pudzie uobejrzeć niý ýno te place co zowdy, nale tyż nowe, przirychtowane na tyn rok.

Cołki finoł fajeru ułůnaczůny je we Katowicach, kaj bydzie mocka rostomajtyj muziki. Na downy grubie KWK Katowice pudzie posuchać kůncertu „Rasa. Pieśni antracytu”. Tak po prowdzie bydzie to muzik-wizualno ôsprowka ô duchu grubůw, miyndzynacjůnalny spůlnocie, wirtualnym państwie grubiorzy ze cołkigo weltu a ekůnůmicznych nomadach, kerzi uostali tam, kaj we ziymi je czorne złoto.

A chocioż Industriada sztartnůła juże pora lot do zadku, to durś sie uozwijo a je coroz barzi interesantno. Latosi tyn fajer bůł nawet průmowany niý ýno u nos, nale tyż kajniýkaj we Polsce, choby dejmy na to we krakowskich muzeach a na Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego.